Werken in de luchtvaart betekent voor veel personen: werken in beveiligd gebied (in de luchtvaart ook wel “Airside” genoemd). Om in deze gebieden te mogen werken is onder meer van overheidswege een “Verklaring van Geen Bezwaar” (vgb) vereist, afgegeven door de Algemene Informatie- en Veiligheidsdienst (AIVD).
De AIVD kent drie niveaus van veiligheidsonderzoeken. Voor de burgerluchtvaart is een veiligheidsonderzoek van niveau “b” van toepassing. Eén van de procedurele voorwaarden voor een vgb op dit niveau is dat de betrokken persoon tenminste acht jaar traceerbaar is, dat wil zeggen: acht jaar lang met een vast verblijfadres in Nederland of in een land met eenzelfde veiligheidsniveau (globaal: andere NAVO-lidstaten). Daarnaast dienen medewerkers een sluitende verklaring te kunnen overleggen van hun gehele domicilieverleden. Dat wil zeggen: de gehele periode vanaf geboorte tot aan vestiging in Nederland. Waar in andere branches in tijden van krapte arbeidspotentieel uit het buitenland wordt geworven, is dat dus voor het werken in beveiligd gebied op de luchthavens vaak niet mogelijk, hetgeen in sterke mate het bestand aan potentiële medewerkers beperkt.
In totaal hebben in de afgelopen 10 jaar (binnen een bandbreedte van 6%) circa 80% van de door de AIVD uitgevoerde veiligheidsonderzoeken betrekking op de burgerluchtvaart, met een piek in 2002 als gevolg van het extra beveiligingspersoneel in de kielzog van de 9/11-aanvallen in de Verenigde Staten, en ook een dal in 2009 als gevolg van het wegvallen van werkgelegenheid door de invoering van de vliegbelasting.
In 2012 heeft de AIVD voor de burgerluchtvaart in totaal 32.681 veiligheidsonderzoeken uitgevoerd. Deze onderzoeken betreffen ongeveer 50,5% van de werkzame personen op de Nederlandse luchthavens van nationaal belang. Het gaat hierbij grotendeels om grondpersoneel en een deel van het vliegend personeel (cockpitbemanning).
Voor betrokken personen betekent verlies van de vgb dat er geen werkzaamheden meer in beveiligd gebied (de “Airside”) kunnen worden verricht. Afhankelijk van de situatie kan hiermee ook baanverlies samenhangen.